Een duurzaam net begint bij verbinding

Veel verduurzamingsinitiatieven op gebiedsniveau komen maar moeilijk van de grond omdat partijen aanlopen tegen schaalproblemen, moeite hebben om geschikte partners te vinden of de vereiste kennis ontberen. Netwerkbedrijf Alliander ondersteunt deze initiatieven met kapitaalkracht, kennis en kunde. “We brengen partijen bij elkaar.”

Wat laat deze case zien?
– Gebruik van interacterende trends (digitale revolutie, gaming) om tot verduurzaming te komen
– Verbreden van de businesscase, betrekken van een brede waaier aan partijen en cross-sectoraal denken
– Doelgericht gebruik van de verschillende schaalgroottes om tot waardecreatie te komen

Alliander Duurzame Gebiedsontwikkeling (DGO) is een relatief nieuwe business unit van Alliander die zich speciaal richt op verduurzaming op gebiedsniveau, vertelt general manager Roelof Potters. Die unit is niet van de ene op de andere dag ontstaan. “We hebben onderzocht hoe de verduurzaming van de energievoorziening verder gestalte kan krijgen. Logischerwijs kan dat bij uitstek op nationaal niveau; denk aan de grote plannen uit het energieakkoord voor wind op zee bijvoorbeeld. En veel gebeurt ook al op het zeer lokale gebouwniveau; door in bestaande bouw of in nieuwbouw allerlei maatregelen te treffen. Het gebiedsniveau is tot dusver echter wat onderbelicht gebleven. En dat is jammer. Want er zijn tal van functies in industrieterreinen of woonwijken die je met elkaar kunt verbinden om tot een veel effectiever en duurzamer energiegebruik te komen.”

En ergens is het ook wel logisch dat juist het gebiedsniveau wat achterblijft, weet Potters. “Je hebt te maken met een zeer uiteenlopende multi-stakeholderomgeving, waarbinnen heel verschillende partijen met elkaar moeten zakendoen; van producent tot afnemer, van financier tot netwerkbeheerder.” De eerste stap die Alliander DGO zet, is dan ook het bijeen brengen van al die stakeholders. “Het begint met een goed gesprek.”

Maar Potters is niet alleen ceremoniemeester. “Nee, we willen een actief participerende partij zijn. Juist ook in de businesscase. En dat is ook nodig, immers, geen van de partijen is de aangewezen deelnemer om de gehele infrastructuur te financieren. Dat is typisch een taak die een netwerkbedrijf zoals het onze op zich kan nemen. We hebben de kapitaalkracht en de kennis om dit te financieren, te realiseren en te exploiteren.”

Op die manier is Alliander DGO al bezig in Nijmegen, waar het een warmtenet heeft aangelegd tussen de afvalverwerking en de Waalsprong, een Vinex-locatie in de stad. “Daar werd al jaren over gesproken. Inmiddels wordt de infrastructuur gelegd en hebben we een deal met Nuon die de warmte nodig heeft voor de nieuwbouw in de Waalsprong.” Het wordt een open netwerk, vertelt Potters. “Zodat ook andere producenten kunnen aanhaken.”

De benadering van Alliander DGO werkt, zegt Potters. “Er is op gebiedsniveau veel behoefte aan collectieve initiatieven. De successen die we boeken, leiden dan ook tot groot enthousiasme. Partijen hebben het niet meer over de vraag of ze wel of niet willen meedoen. Dat stadium is vaak al gepasseerd en dat geeft flinke versnelling.”

Maar er blijven vragen, weet Potters. “Hoe zorg je er nu voor dat de partijen die participeren op hetzelfde kennisniveau meedoen? Daarover hebben we ook bij een project in Zaanstad ons hoofd gebroken. Daar zit Verkade, met hoog ontwikkelde kennis op het vlak van het maken van lekkernijen, maar je hebt ook met woningcorporaties van doen die juist weten hoe je huizen moeten bouwen. Toch wil je zeker weten dat alle partijen snappen hoe een deal nu precies in elkaar steekt.” Alliander DGO ontwikkelde hiervoor een game, met de toepasselijke naam HEAT. “Daarin speel je de warmtesituatie met elkaar na. Je krijgt in twee à drie uur tijd in beeld hoe de vork in de steel steekt. Ook zie je wat het effect is als je wat verandert. Dat geeft een geweldige dynamiek.”